Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh, nhiều doanh nghiệp đang chật vật với những thủ tục đầu tư xây dựng nhà ở xã hội; không ít doanh nghiệp có "đốc" nhưng cũng không được cấp phép xây dựng và phải chờ đợi rất lâu.

Vì vậy, thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo để thúc đẩy đầu tư các dự án nhà ở nói chung, trong đó có các dự án nhà ở xã hội. Qua đó, nhiều giải pháp đã được đưa ra.

Giải pháp đầu tiên là sửa đổi các quy định pháp luật, trong đó, Chính phủ đã sửa đổi một số điều tại Nghị định số 100/2015/NĐ-CP về phát triển và quản lý nhà ở xã hội; Nghị định số 49/2021/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 100) cũng đã sửa đổi theo hướng cải cách thủ tục hành chính, làm rõ các quy định theo hướng dễ thực hiện.

Tại Nghị định 49, Chính phủ đã quy định các trình tự thủ tục đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội. Theo đó, một dự án đầu tư nhà ở xã hội gồm 3 bước:

Chuẩn bị đầu tư gồm các thủ tục liên quan đến việc dành quỹ đất, giao đất, tính tiền sử dụng đất; thủ tục trình tự đầu tư, lựa chọn chủ đầu tư, cũng như các bước liên quan đến phê duyệt chủ trương đầu tư các dự án; Thực hiện các dự án đầu tư; Liên quan đến kết thúc nghiệm thu và đưa vào sử dụng.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh. Ảnh: VGP.

Bên cạnh đó, thời gian qua, Chính phủ đã tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc để thúc đẩy phát triển các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân. Thông báo Kết luận số 242/TB-VPCP đã nêu rõ các nhiệm vụ của các bộ, ngành, đặc biệt là các địa phương phải tích cực triển khai thực hiện các dự án nhà ở, bao gồm nhà ở xã hội, nhà ở cho người thu nhập thấp.

Thêm vào đó, theo quy định pháp luật, việc thực hiện các dự án đầu tư này đã được phân cấp, giao cho các toàn quyền quyết định về thủ tục.

Làm rõ hơn vấn đề này, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn cho biết, liên quan đến nhà ở xã hội, có Nghị định 100 và 49 tháo gỡ cho các địa phương cũng như các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, cho cả người mua và các tổ chức tín dụng.

Vừa qua, Chính phủ có chương trình 1 triệu căn nhà ở xã hội, đưa ra những giải pháp then chốt để thực hiện đúng tiến độ xây dựng nhà ở xã hội. Trong xây dựng nhà ở xã hội, quỹ đất rất quan trọng.

"Có quỹ đất rồi, phải gắn với hạ tầng xã hội, nếu không sẽ rất khó bán. Bộ Xây dựng đã tham mưu Chính phủ sửa các nghị định, khi quy hoạch khu nhà ở xã hội phải quy hoạch đồng bộ, có hạ tầng. Đi kèm với đó là vấn đề đền bù, lãi suất cho nhà đầu tư và người mua…", Bộ trưởng Trần Văn Sơn chia sẻ.

Ngân hàng đã cho vay 9.994 tỷ đồng để mua nhà ở xã hội

Về nguồn lực cho nhà ở xã hội, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho biết có hai nguồn lực. Nguồn đầu tiên từ ngân sách nhà nước thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội. Đến nay, ngân sách đã cấp cho Ngân hàng Chính sách xã hội gần 3.163 tỷ đồng.

Nguồn thứ hai được xác định theo Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội theo Nghị quyết 43/2022/QH15 và Nghị quyết 11/NQ-CP của Chính phủ, giao cho Ngân hàng Chính sách xã hội huy động bằng nguồn trái phiếu Chính phủ, có bảo lãnh của Chính phủ với 15 nghìn tỷ đồng.

Từ hai nguồn này, đến nay, Ngân hàng Chính sách xã hội đã cho vay 9.994 tỷ đồng, cho 27.894 khách hàng vay để mua nhà ở xã hội. Trong số dư nợ trên, có 3.717 tỷ đồng thuộc chương trình phục hồi, với số lượng 9.527 khách hàng.

Cùng với đó là sử dụng nguồn của các ngân hàng thương mại cho vay, nhưng có cơ chế ưu đãi của Nhà nước. Phó Thống đốc cho biết, phần này các bộ, ngành chức năng đang xem xét việc cấp bù phần ưu đãi cho các ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, hiện chưa có tiền và chưa hoàn thiện cơ chế, nhưng các ngân hàng thương mại đang rất sẵn sàng.

Theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú, có nguồn ngân hàng thương mại cho vay những lĩnh vực nhà ở xã hội, nhà ở phục vụ người dân mang tính chất thương mại nhưng giá rẻ, trực tiếp phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt của người dân.

"Đây cũng là một trong những chủ trương nhiều năm qua, đặc biệt trong năm 2022 và năm 2023. Ngân hàng Nhà nước vẫn xác định đây là đối tượng khuyến khích và đã chỉ đạo các ngân hàng thương mại tập trung cho vay", ông Tú nói.