Quy định pháp luật mới có hiệu lực sẽ có nhiều điểm mới khuyến khích phát triển nhà ở xã hội, tuy nhiên, theo chuyên gia, phải tới năm 2026, nguồn cung phân khúc bất động sản này bùng nổ.

Nhiều tín hiệu tích cực

Mới đây, Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội đề xuất thêm 9 khu nhà ở xã hội tập trung, với tổng quy mô diện tích đất nghiên cứu quy hoạch gần 669ha. Trước đề xuất này, Hà Nội đã bố trí vốn ngân sách để thực hiện chuẩn bị đầu tư 5 khu nhà ở xã hội tập trung, với tổng quy mô sử dụng đất 248ha tại Đông Anh, Gia Lâm, Mê Linh, Thanh Trì và Thường Tín.

Về tình hình triển khai 5 khu nhà ở xã hội tập trung trên, Sở Xây dựng đã hoàn thành hồ sơ đề xuất chủ trương đối với 4/5 dự án với quy mô 203ha, hơn 0,8 triệu m2, khoảng 12.300 căn hộ.

Cuối tháng 5 vừa qua, tại cuộc họp về triển khai các khu nhà ở xã hội độc lập (tập trung) trên địa bàn Thủ đô, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh yêu cầu các sở, ngành, địa phương phải phối hợp chặt chẽ để đẩy nhanh tiến độ và phải cam kết đến ngày 1/10 tới có thể khởi công ít nhất 1 dự án và phải bảo đảm chất lượng lâu dài.

Khu đất được quy hoạch xây dựng nhà ở xã hội tại Hà Nội (Ảnh minh họa: Hà Phong).

Ngoài Hà Nội, thị trường nhà ở xã hội đang đón một loạt dự án mới trong khoảng 3 tháng gần đây. Nguồn cung của phân khúc này tiếp tục được bổ sung ở nhiều tỉnh, thành trên cả nước.

Tại Hải Phòng, 806 căn nhà ở xã hội thuộc dự án Tổng kho 3 Lạc Viên ở quận Ngô Quyền mới được thông báo đủ điều kiện đưa vào kinh doanh. Dự án có quy mô gồm 10 khối nhà chung cư cao 15 tầng gồm 4.456 căn hộ nhà ở xã hội và 163 căn hộ thương mại cao 7 tầng, cùng hệ thống cơ sở hạ tầng đồng bộ với các khu dân cư lân cận.

Trong tháng 5 vừa qua, dự án nhà ở xã hội Nhơn Phú 2 tại phường Nhơn Phú, tỉnh Bình Định cũng mở bán đợt 1 với 209 căn hộ. Dự án được xây trên khu đất rộng hơn 3,8ha, gồm 4 tòa nhà độc lập, cao từ 9 - 12 tầng với tổng số căn hộ khoảng 714 căn, quy mô dân số 2.234 người Dự án có giá bán gần 12 triệu đồng/m2, tương đương khoảng 420 - 816 triệu đồng/căn.

Trước đó, báo cáo thị trường bất động sản quý I năm nay của Bộ Xây dựng cho thấy, lũy kế từ trước đến nay, trên địa bàn cả nước có 804 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô 573.992 căn, trong đó có 376 dự án hoàn thành với quy mô 195.676 căn; 127 dự án đã khởi công với quy mô 114.984 căn; 301 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư với quy mô 263.332 căn.

3 tháng đầu năm, theo báo cáo của 42/63 địa phương, có 13 dự án nhà ở xã hội đã hoàn thành, khởi công xây dựng và được chấp thuận chủ trương đầu tư với quy mô 16.008 căn. Trong đó, 5 dự án hoàn thành với quy mô 2.016 căn; 4 dự án đã khởi công xây dựng với quy mô 8.073 căn; 4 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư với quy mô 5.919 căn.

Cũng theo Bộ Xây dựng, qua tổng hợp báo cáo của các địa phương, giai đoạn từ năm 2021 đến hết quý I năm nay, trên địa bàn cả nước có 503 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô 418.200 căn, trong đó: 75 dự án hoàn thành với quy mô 39.884 căn; 127 dự án đã khởi công xây dựng với quy mô 114.984 căn; 301 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư với quy mô 263.332 căn.

Nguồn cung nhà ở xã hội cải thiện từ năm 2025 và "bùng nổ" từ năm 2026

Theo Bộ Xây dựng, Luật Nhà ở 2023 khi có hiệu lực sẽ có nhiều điểm mới khuyến khích phát triển nhà ở xã hội. Đặc biệt là quy định liên quan đến việc dành đất cho quỹ nhà ở xã hội. Cụ thể, bổ sung quy định giao trách nhiệm của UBND cấp tỉnh phải bố trí đủ quỹ đất phát triển nhà ở xã hội…

Dự kiến trong thời gian tới, khi một số quy định trong luật mới chính thức có hiệu lực, sẽ góp phần giải tỏa một số nút thắt, tạo đà cho phân khúc này phát triển mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên, cần lưu ý về việc các quy định mới này có hỗ trợ những dự án đã được phê duyệt và vướng bởi các quy định trước đó hay không.

Ông Nguyễn Thế Điệp - Ủy viên Ban chấp hành Hiệp hội Bất động sản Việt Nam - nhận định, thời gian tới, phân khúc nhà ở xã hội có thể sẽ bứt phá mạnh về nguồn cung khi các quy định mới cho phép dự án được triển khai thuận lợi hơn, nhanh hơn. Khi nguồn cung nhà ở xã hội lớn, giá nhà có thể "hạ nhiệt".

Ông Điệp cũng cho biết, các luật mới có hiệu lực sẽ phần nào tháo gỡ những nút thắt lâu nay trong quá trình triển khai dự án, từ đó giải phóng nguồn cung, giúp giảm giá nhà, ổn định thị trường. Dự báo, nguồn cung nhà ở xã hội sẽ cải thiện từ năm 2025 và giai đoạn 2026-2027 sẽ "bùng nổ" nguồn cung.

Theo thống kê của Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) trong báo cáo thị trường mới đây, trong giai đoạn 2021-2025, nhu cầu về nhà ở xã hội khoảng 1,24 triệu căn hộ, và giai đoạn 2026-2030 là 1,16 triệu căn hộ. Tuy nhiên, dù vẫn thiếu nguồn cung trên tổng thể, song, tình trạng "vừa thiếu, vừa ế" ở phân khúc nhà ở xã hội vẫn chưa được khắc phục.

Nhiều chuyên gia bất động sản đánh giá, việc phát triển phân khúc nhà ở xã hội đang ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực, tuy nhiên, để giải quyết nguồn cung nhà ở xã hội vẫn cần những chính sách tháo gỡ bất cập trong xử lý quy trình thủ tục, đảm bảo quyền lợi cho doanh nghiệp tham gia, đẩy nhanh tiến độ dự án, từ đó gia tăng nguồn cung ra thị trường.

Hà Phong - Dân Trí