Người thuộc diện mua nhà ở xã hội có thu nhập không quá 15 triệu đồng/tháng, hộ gia đình thu nhập không quá 30 triệu đồng/tháng sẽ được vay vốn ưu đãi để thuê, mua, thuê mua nhà ở xã hội theo quy định của Chính phủ từ 1-8-2024.

Người dân sinh sống tại khu nhà ở xã hội Mê Linh, TP Hà Nội - Ảnh: NAM TRẦN

Vì sao lại là 15 triệu đồng? Mức này sẽ có điều chỉnh không? Lãi suất cho vay mua nhà ở xã hội sẽ cố định hay thả nổi? Người vay cần tính toán gì?

Tuổi Trẻ ghi nhận ý kiến bạn đọc, chuyên gia xung quanh câu chuyện này.

- Ông LÊ HỮU NGHĨA (giám đốc Công ty TNHH xây dựng - thương mại Lê Thành):

"Dễ thở" hơn so với quy định cũ

Nhìn chung quy định về điều kiện mua nhà ở xã hội (NƠXH) hiện hành mở ra rất nhiều và dễ thở hơn so với quy định cũ.

Điểm mở hơn của điều kiện về thu nhập để mua NƠXH theo Luật Nhà ở năm 2023 so với quy định cũ là nếu người mua NƠXH đã lập gia đình thì thu nhập của hai vợ chồng phải không quá 30 triệu đồng/tháng. Với điều kiện này, đối tượng mua NƠXH sẽ mở rộng ra rất nhiều, nhất là những gia đình trẻ.

Tuy nhiên, điều kiện về thu nhập của người mua NƠXH hiện giờ được quy định trong nghị định do Chính phủ ban hành.

Khi giá cả thị trường có biến động phải có điều chỉnh. Tôi nghĩ các đoàn thể chính trị, các tổ chức xã hội, hiệp hội liên quan cần quan tâm, theo dõi việc áp dụng quy định này, nếu điều kiện này lạc hậu thì kiến nghị Chính phủ điều chỉnh.

- Ông NGUYỄN QUỐC KHÁNH (phó chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam):

Tiết kiệm 6,8 - 7,8 triệu đồng/tháng là có thể mua nhà

Nếu mức lãi vay thấp quá thì các ngân hàng sẽ không gồng gánh được trong bối cảnh hiện nay. Hiện lãi tiền gửi của hệ thống ngân hàng từ 4 - 5%/năm nên các ngân hàng rất khó hạ lãi cho vay mua NƠXH thấp hơn.

Với lãi vay 6,6%/năm, nếu hộ gia đình mua một căn hộ 50m², giá khoảng 1 tỉ đồng, nếu vay 800 triệu đồng, họ sẽ phải trả lãi vay khoảng 52,8 triệu đồng/năm.

Tổng chi phí chi trả tiền lãi và gốc từ 6,8 - 7,8 triệu đồng/tháng, trong thời gian dài từ 15 - 20 năm là chấp nhận được.

Mức chi trả này dưới 30% thu nhập của một hộ gia đình thuộc đối tượng thuê, mua NƠXH. Người mua nhà có thể cân đối được nếu họ thực sự muốn mua nhà.

- Ông NGUYỄN QUỐC HIỆP (chủ tịch kiêm tổng giám đốc Công ty CP Đầu tư bất động sản toàn cầu):

Ưu đãi lãi vay cần thực chất hơn

Mức lãi vay 6,6%/năm trong bối cảnh hiện nay là một cố gắng của các ngân hàng nhưng vẫn là một gánh nặng rất lớn với những cặp vợ chồng có thu nhập không vượt 30 triệu đồng/tháng.

Với mức thu nhập này, nếu vay khoảng 1 tỉ đồng để mua nhà thì việc trả lãi là một áp lực.

Để thực sự giúp người thu nhập thấp ở khu vực đô thị mua NƠXH, các ngân hàng cần có chính sách hỗ trợ riêng. Hỗ trợ lãi vay mua NƠXH ở mức khoảng 5%/năm sẽ hợp lý hơn để tăng khả năng tiếp cận vốn của người mua nhà.

Mục tiêu xây dựng 1 triệu căn NƠXH từ nay đến 2030 có đạt được hay không phụ thuộc vào nhiều chính sách hỗ trợ từ Chính phủ, trong đó có chính sách tín dụng. Tín dụng cao thì người mua nhà vẫn không thể vay tiền mua nhà và chúng ta có cải cách thủ tục gì thì vẫn không đạt mục tiêu.

Dù hiện nay các chủ đầu tư dự án NƠXH được miễn tiền sử dụng đất nhưng chính sách ưu đãi chưa đủ hấp dẫn với các doanh nghiệp làm đầu tư dự án NƠXH. Có thể thấy nếu lãi vay khoảng 8%/năm thì không chênh gì so với vay làm nhà ở thương mại nên không khuyến khích các doanh nghiệp tham gia.

- TS CẤN VĂN LỰC (thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia):

Người mua nhà luôn muốn vay lãi suất thấp

Mức lãi vay 6,6%/năm không phải quá hấp dẫn nhưng đang ở mức chấp nhận được.

Cần hiểu rằng mức lãi vay 6,6%/năm có thể chỉ ở thời điểm này, sau một thời gian nữa sẽ có điều chỉnh theo mặt bằng lãi vay thị trường. Mức lãi vay này tương đương 2/3 lãi vay thương mại trên thị trường.

Nhưng cần lưu ý đây là nguồn vốn vay dài hạn, có thể sau một năm sẽ có điều chỉnh theo mặt bằng lãi suất mới.

Người mua nhà luôn mong muốn mức lãi suất thấp hơn nhưng các ngân hàng vẫn phải căn cứ vào mặt bằng chung của lãi vay trên thị trường.

- TS NGUYỄN TRÍ HIẾU (chuyên gia tài chính, ngân hàng):

Giảm rủi ro cho người đi vay

Tôi cho rằng mức lãi vay 6,6%/năm của Ngân hàng chính sách xã hội hiện nay rất tốt. Tuy nhiên đây phải là lãi vay cố định cho nhiều năm.

Nếu mức lãi ưu đãi này chỉ trong một năm đầu, sau đó thả nổi thì vô nghĩa.

Tại các nước phát triển như Mỹ, lãi vay mua nhà ở thương mại có thể lên tới 7,5%/năm nhưng cố định tới 30 năm.

Đây là điều người mua nhà mong muốn, họ có thể thu xếp trả lãi và gốc trong thời gian dài. Nếu chỉ cố định trong vài năm sẽ tạo rủi ro cho người vay mua nhà.

- Ông NGUYỄN QUỐC HÙNG (phó chủ tịch kiêm tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam):

Người thu nhập thấp xứng đáng hưởng ưu đãi

Chính phủ đã thông qua mức lãi vay 6,6%/năm có nghĩa đã cân đối nhiều yếu tố.

Bản chất chính sách NƠXH hỗ trợ cho người nghèo, người thu nhập thấp nên cần nhìn nhận chính sách ở góc độ ổn định lâu dài, thời hạn cho vay tối đa đến 25 năm.

Chính sách hỗ trợ lãi vay mua NƠXH cần căn cứ vào khả năng hỗ trợ của ngân sách nhà nước.

Đối với gói vay 120.000 tỉ đồng, tám ngân hàng thương mại đã đăng ký tham gia cho vay khoảng 140.000 tỉ đồng, họ có thể cân đối được nguồn lực, vấn đề là đối tượng vay là ai.

Với người mua nhà, lãi có thể thấp hơn 3% so với lãi vay bình quân của bốn ngân hàng thương mại nhà nước vì đây là nhóm công nhân lao động thu nhập thấp, họ xứng đáng được tạo điều kiện.

Khu nhà ở xã hội dành cho công nhân đang xây dựng tại phường Thạnh Mỹ Lợi, TP Thủ Đức, TP.HCM Ảnh: TỰ TRUNG

BẢO NGỌC - LÊ THANH (Báo Tuổi Trẻ)